Eris Varyantı Türkiye’de Yeniden Kısıtlamalara Sebep Olacak Mı?

 Sağlık Bakanlığı Bilim Kurulu Üyesi Prof. Dr. Alper Şener merak edilen sorulara cevap verirken, varyantın Türkiye’de görülmesinin kaçınılmaz olduğunu, 65 yaş üstü vatandaşların kapalı ortamlarda mutlaka maske takarak korunması gerektiğini, kapanmaların ve pandemideki gibi kısıtlama tedbirlerini ise beklemediklerini dile getirdi.

Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, sosyal medya hesabından yaptığı paylaşımda, Covid-19’un yeni varyantı olan Eris’in Türkiye’de 9 kişide tespit edildiğini açıkladı. Yurt dışı temaslı ve aynı ilde yaşayan 9 kişide varyantın tespit edilmesiyle ilgili açıklama yapan Bakan Koca, "Hasta etme gücünün (virülansının) düşüklüğünü bildiğimiz Eris varyantı referans laboratuvarımızda yapılan incelemede 9 kişide görüldü. Yurt dışı temaslı ve aynı ildeler. Mevcut tedbirlere ve gündelik hayatımıza devam edeceğiz. Durum başka ülkelerde yaygın, bizde de ortaya çıkması muhtemeldi. Büyüklerimizi, kronik hastalarımızı koruyacağız" ifadelerine yer verdi. Bakan Koca’nın açıklamalarının ardından ise pandemi sürecinde olduğu gibi kısıtlamaların ve ek önlemlerin alınıp alınmayacağı ile ilgili sorular oluşmaya başladı. Sağlık Bakanlığı Bilim Kurulu Üyesi Prof. Dr. Alper Şener ise 65 yaş üstü vatandaşlara kapalı alanda maske uyarısında bulunarak, merak edilenler hakkında açıklamalarda bulundu.

"Türkiye’ye de elbette gelecekti"

Varyantın özellikle Avrupa’da ve dünyanın diğer ülkelerinde görülüp Türkiye’de görülmemesinin mümkün olamayacağının altını çizen Koronavirüs Bilim Kurulu Üyesi Prof. Dr. Alper Şener, "Eris, Pirola ve Fornax adındaki 3 farklı varyant farklı yerlerde görülüyor ancak Eris varyantı diğerlerine göre daha baskın varyant haline gelmiş durumda gibi görünüyor. Türkiye’ye de elbette gelecekti. Avrupa Birliği ve dünyanın pek çok ülkesinde görülüp de Türkiye’de görülmemesi gibi bir tablo söz konusu değildi. Bu varyant ile daha önce tanımlanan varyantların belirtileri arasında pek bir fark yok. Ateş, eklem ağrısı, kas ağrısı, burun akıntısı, burun tıkanıklığı, boğaz ağrısı, boğazda yanma, batma, tat, koku, kaybı ve ishal gibi tablolara sebep olabiliyor. Ağır hastalığa sebep olma tablosu ise aslında tamamen toplumdaki bağışıklama oranı, bireysel bağışıklanmışlık durumu, aynı zamanda da yandaş hastalığı ağır geçirip geçirmeme ihtimaline göre değişebiliyor. Eris varyantının görüldüğü Avrupa ülkelerinde hastaneye yatış oranının artışı var ama yoğun bakıma yatış oranlarında belirgin bir tırmanış yok. Hastaneye başvuru oranlarında da artış var. Artışlar tipik olarak 65 yaş üstü ve yandaş hastalığı olan grup ve bir şekilde hatırlatma dozlarını, primer bağışıklanmayı olmayan ya da hatırlatma dozları eksik olan hasta popülasyonu gibi görülüyor" dedi.

"Varyantlara yönelik aşılar"

İngiltere ve Amerika Birleşik Devletleri’nde varyanta yönelik aşılama çalışmalarına hız verildiğini söyleyen Prof. Dr. Şener, "Eris varyantı, mevcut aşılardan çok ciddi anlamda kaçabilen bir varyant mıdır, değil midir? Bunun için de laboratuvar çalışmalara bakıldığı zaman Eris varyantı, Pirola ve Fornax ile beraberinde hastalığı geçirmiş olan kişilerin kandan antikor ve mRNA ve diğer tipteki aşılardan toplanmış kişilerden antikorlar laboratuvar ortamında bir araya getirilmiş. Bunlar içerisinde aşıdan en az kaçma potansiyeli sayılan o varyant Eris varyantı. Bu aslında kötünün iyisi. Avrupa Birliği ülkeleri önce İngiltere başladı. Avrupa Birliği ülkeleri yavaş yavaş canlanmaya başladı. Amerika Birleşik Devletleri’nde de ilgili sağlık kuruluşları özellikle bu varyantlara yönelik çalışmaları yeni bitmiş olan aşıların 65 yaş üstünde uygulanmasına yönelik çalışmalara başladılar. Yani varyantlara yönelik aşılar denilebilir" açıklamasında bulundu.

"Önümüzdeki birkaç ay içerisinde Türkiye’de vaka sayılarında artış olacaktır"

Önümüzdeki birkaç ay içerisinde Türkiye’de vaka sayılarında, hastaneye başvuruda artış olmasının gayet normal olduğunu belirten Prof. Dr. Şener, "Benim kişisel tahminim hiçbir zaman pandeminin başındaki gibi ciddi anlamda vaka sayılarına tırmanış olacağını düşünmüyorum. Biz hep genelde bu vaka sayılarına artış oranlarını verirken son 6 ay, son 1 ay öncesine göre kıyaslayarak yapıyoruz. Mesela İngiltere’de yüzde 40 vaka artışı demek son 6 ay içerisindeki olgulara göre. Ama 2020 ile 2021’e göre bakacak olursanız çok çok az vaka İngiltere için. Dolayısıyla Türkiye için de öyle o gözle bakmak lazım. Evet, şu anda bir süredir hemen hemen Covid-19’la ilgili hiçbir özel önlem olmazken, korona servisleri kapanmışken, acil servis başvurular, PCR pozitiflik denilen bir kavramı da artık unutmuşken, vaka sayılarında bir miktar artış olacaktır ama bu hiçbir zaman ülke genelinde özel önlem gerektirecek rakamlara ulaşacağını tahmin etmiyorum. Zaten dünyanın da öyle bir genel öngörüsü yok. Çünkü dünyada öyle ya da böyle 13 milyar doz aşı uygulanmış, dünyada 3,5 milyar insanın öyle ya da böyle bu virüste primer hücresel bağışıklığı var" ifadelerine yer verdi.

65 yaş üstüne maske uyarısı

65 yaş üstü vatandaşların özellikle kapalı alanlarda N95 tipi maske kullanmasının önemine değinen Şener, "65 yaş üstü için maske önerileri artık enternasyonal hale geldi gibi görülüyor. Bizim de, benim de en azından kişisel önerim 65 yaş üstü özellikle asansöre binerken, metroya, otobüse binerken, havalanması iyi olmayan alanlarda birkaç saatten daha uzun süre vakit geçirecekse, buralarda artık N95 tipinde maske takması gerekiyor. Çünkü şunu biliyoruz; ne kadar az virüsle karşı karşıya kalırsanız, o kadar iyi korunacaksınız. Dolayısıyla bu aslında aşı kadar önemli bir önlem 65 yaş üstü için" dedi.

Ne dünyada ne de Türkiye’de kapanma beklenmiyor

Dünyadaki birçok kişinin virüse karşı bağışıklık kazandığının altını çizen Prof. Dr. Şener, dolayısıyla bu varyanttaki vaka artışlarıyla beraber bir kapanma olmasının beklenmediğini söyledi. Alper Şener, "Ne dünya genelinde ne de Türkiye genelinde ben bir kapanma olabileceğini düşünmüyorum. Çünkü dünyada son birkaç ay içerisinde 1,5 milyon civarında bir yeni olgu sayısında bir artış geçmiş aylara göre gündeme geldi. Kış dönemine ve iklim kuşağı itibariyle daha erken influenza, grip benzer hastalık tablosu kuşağına giren ülkelere baktığınızda vaka sayıları hiçbir zaman 2019, 2020, 2021 periyodunda gördüğümüz kadar yüksek değil. Çünkü biz kapanmaları daha çok hastanelerde yer kalmayacak duruma geldiği zaman, acil servislerin tıkanma durumuna geldiği zaman, sağlık hizmeti aksama dönemine geldiği zaman istiyorduk. Dolayısıyla böyle bir vaka sayısı beklenmediğine göre, kapanma gibi olağanüstü bir önleme de ihtiyaç olacağını düşünmüyorum. Eksik aşılarınızı tamamlayın. Grip sezonu başladı. Covid-19 aşılarıyla ilgili mesaj verirken grip aşılarını hep ihmal ediyoruz. Özellikle bu sene içinde ve daha önceki senelerde, yandaş hastalığı olanlar için influenza aşısı ve Covid-19 aşısı çok önemli. Çünkü Covid-19, hafif dahi atlatsanız kişide bir süre sağlık problemlerine sebep olan bir hastalık. Dolayısıyla ağır atlatmayı ve ağır atlatmayı denemeyi kimseye tavsiye etmiyoruz" ifadelerini kullandı.