Kahramanmaraş’ın zengin tarihi ve kültürel değerlerini ön plana çıkarmak amacıyla birçok projeye imza atan Dulkadiroğlu Belediye Başkanı Necati Okay, Bahtiyar Yokuşu’nda yer alan tarihi konağı Kahramanmaraş Kültür Tarih Araştırmalar Merkezi olarak hizmete sundu. Restorasyon çalışmaları tamamlanan konak, Kahramanmaraş’ın tarihi ve kültürel zenginliklerini içeren belgelerle donatıldı.
Dulkadiroğlu Belediye Başkanı Necati Okay, şehrin zengin kültür hazinesine önemli bir katkı daha sağladıklarını dile getirerek konuyla ilgili açıklama yaptı.
Başkan Okay, Kültür Tarih Araştırmalar Konağı’nın araştırmacılar için geniş bir arşiv sunduğunun altını çizdi.
Konağın, coğrafyaya özgü her türlü bilgi ve belgenin sürdürülebilir bir koruma programıyla korunmasını ve ilgililerin kullanımına sunulmasını amaçladığını dile getiren Başkan Okay, sözlerini şu şekilde sürdürdü: “Temelde tarihi yapının kendisi korunurken, kıymetli belgelerinde bu çerçevede muhafazası ve gelecek nesillere aktarılması sağlanmış olacaktır. Kıymetli eserlerin ender nüshasını kültür ve edebiyat şehri olan Kahramanmaraş’ın ortaya koymuş olduğu yazmalara, faydalanacakların belirli metotlarla erişimi sağlanacak ve koruma altında bulunan eserlerin bilimsel araştırmalarda referans teşkil etmesi sağlanacaktır. Restore edilmiş olan konağın standart ziyaret prosedürü ile işletilmesi araştırma amacıyla gelen ziyaretçilerin ağırlanması için planlandı. Kahramanmaraş Kültür Tarih Araştırma Konağı şehrin kültür ve tarih hizmetinde olmak üzere şehir tarihi ve kültürü hakkında çalışma yapmak veya ilgililere hizmet sunmak için kuruldu. Ayrıca bu minvalde Cumhurbaşkanlığı Osmanlı Arşivleri ve Cumhuriyet Arşivlerindeki arşiv niteliği taşıyan Kahramanmaraş’a ait olan yazılı, görsel ve video kayıtları konakta araştırmacıların gereksinimlerine karşılık vermektedir.”
ŞEHRİN HAFIZASI OLACAK
İçerisinde barındırdığı geniş arşiviyle merkezin şehrin hafızası olacağını dile getiren Başkan Okay, şunları aktardı: “Araştırma Konağı şehrin tam olarak kendisi diyebileceğimiz bir konumdadır. Konak, tarihi bir konağın aslına uygun restore edilerek içinde kentin kültürüne ve tarihine uygun bir müze haline getirilmesidir. Şehrin hafızası diyebileceğimiz bir konuma sahiptir. Bu minvalde bir vatandaşın konağa geldiğinde kentin hafızasına yolculuk ettiğini görmektedir. Konak yerel ve akademik çalışma yapmak isteyen ayrıca tüm halkın hizmetine açık bir konumdadır. Konak, el yazma eserler, ansiklopediler, tarih, edebiyat, coğrafya, matematik, felsefe, gazete, dergi vb. alanında yazılmış tetkik eserler sergilenmektedir. Bu sergideki ürünlerin hepsi Kahramanmaraş kentine ait bilgi ve belgeleri ihtiva etmektedir.”
KONAKLARIMIZ ZENGİNLİĞİMİZ OLDU
Başkan Okay, konak restorasyonu çalışmalarının önemine değinerek şunları söyledi: “Göreve geldiğimiz günden bu yana sürdürdüğümüz konak restorasyonu çalışmalarımız tüm hızıyla devam ediyor. Şuanda ilçemizde ziyaret edilebilir ve zengin içeriği ile dikkat çeken 4 adet konağımız mevcut. Ayrıca Bahtiyar Yokuşu Projesiyle de 50 adet yapının cephe yenilemesini ve restorasyonunu tamamladık. İlçemizin zengin kültürünü ve tarihini yansıtan bu konak restorasyonlarının önemine değinmek istiyorum. İnşallah bundan sonraki süreçte de konaklarımızı restore ederek Kahramanmaraş’ın hizmetine sunacağız.”
TARİHİ BİLGİ VE BELGELER BU KONAKTA YER ALACAK
Kahramanmaraş tarihine ışık tutacak merkezde yer alacak başlıca konu ve bilgiler ise şu şekilde: “İnsanlık var olduğu günden bugüne her zaman kültürel eksende bir uğraş içinde olmuştur. İnsanlığın ilk başladığı dönemlerde insanların kayalara hayvan resimleri insan resimleri vb. şekiller kazımışlarıdır. Bu resimleri Kahramanmaraş’ın bazı mağaralarında (Döngel Mağaraları) da görmek mümkündür. Aynı minvalde devam edersek Döngel Mağaralarında yapılan arkeolojik kazılarda 12. 400 yıllık Ana tanrıca figürleri bulunmuştur. Bu ise bize Kahramanmaraş’ın ilkçağlardan günümüze kültür ve sosyal hayatın yoğun olarak yaşandığı merkezlerden biri olduğunu göstermektedir. Hitit, Sümer Urartu, Sami gibi eskiçağ milletleri Maraş ile hep bir bağlantı halinde oldu. Maraş bölgesine genellikle ticari amaçlı gelmişlerse de daha sonra Maraş’ın şehir coğrafyasının elverişli olması bölgenin sık sık istila edilmesine neden oldu. Bundan dolayı çok sayıda devletin kurulmasına ve yıkılmasına neden oldu. Maraş, Roma döneminde de önemini hiç kaybetmeden devam etti. Günümüzde Namık Kemal Mahallesinde yapılan arkeolojik çalışmalarda çıkan mozaiklerin dünyadaki en kaliteli mozaikler arasında olması Maraş’ın bir kültür merkezi olduğunun göstergesidir.”
DULKADİROĞLU BEYLİĞİ’NİN KURULUŞU
“Bölgeye Müslümanlar hâkim olduktan sonra Maraş’ta Dulkadirli Beyliği kurulur. Dulkadir beyi olan Alaüddevle Bey Maraş’ı ihya eder. Bu minvalde Maraş’ta medrese, cami, zaviye, han, hamam, buk’a, külliyeler vb. birçok kültür eseri kurmakla yetinmemiş sınırlarının genişlediği yerlerde de bu eserleri kurdu. Dulkadirli’nin ihya ettiği şehirlerden biride Antep’tir Antep’te bulunan birçok tarihi eser Dulkadirli eseridir. Maraş Bölgesi 1517’de Osmanlıya ilhak olduktan olunca Dulkadirli eserlerini medrese, cami, zaviye, han, hamam, külliyeler vb. daha da genişleterek zamanla Maraş Osmanlıda ilim merkezi haline geldi. Maraş’ta sürekli âlim yetiştiren aileler gün yüzüne çıktı. Bunlar, Kanadıkırıkzadeler, Tekerekliler, Saçaklızadeler, Hayatizadeler, kısakürekliler, Emirmahmutoğulları, Sünbülzadeler vd. büyük aileler ilim hususunda Osmanlı coğrafyasındaki âlimleri etkiledi. Bu âlimler içerisinde en önemli âlim Saçaklızade’dir. Saçaklızade, Maraş’tan balkanlara buradan orta doğuya kadar etkilemiştir ve Osmanlı dönemi medreselerinde Saçaklızade’nin eserleri okutuldu. Saçaklızade’nin 40’a yakın eseri bulunmaktadır. Bu eserlerin 2’si hariç Kahramanmaraş Kültür Tarih Araştırma Merkezi’nden günümüz ilim dünyasına tekrar kazandırıldı. 1650 ile 1780 arası Maraş Osmanlının ilim merkezi halindedir. Maraş’ta kır’at, tefsir, kelam, fıkıh gibi her türlü İslami ilimlerin merkezi konumundadır. Hatta Osmanlıda en büyük müsbet ilimlerin temsilcileri den biri olan Abdürrahim Paşa matematik alanında çok önemli konuma yükseldi. Günümüzde Türkiye’de en çok kültür çalışmasının yapıldığı illerin başında Maraş gelmektedir. Henüz resmi açılışı yapılamayan Kahramanmaraş Kültür Tarih Araştırma Merkezi’nden bir yıl içinde 5 kitap çıktı. Muhtemelen Kahramanmaraş’ta binin üzerinde kitap basıldı. Bunlardan bazıları hakkında kısa bilgiler aktarıldı.”
