“Yeterli Aşıyla Hedef 15 Mart”

TÜRKİYE, “Aşıla”mada, ne denli tecrübeli olduğunu sergiledi.

Aşıya ulaşan birçok batılı ülkeyle eşit seviyeye geldi, hatta bazılarının da önüne geçti; iki günde 700 bini aştı...

Muhtemel ki bugün itibarıyla 800 bini geçecek…

Daha önce de belirttim, Sağlık Bakanlığı’nın hayranlık bırakan dijital altyapısı bu başarının gerisinde yatan en önemli faktör.

Hem de şişedeki aşının kime, hangi doktor tarafından, hangi saatte yapıldığından tutun da o kişide oluşturabilecek olumsuzluklara kadar her bir veriyi anında görme olanağı yaratıyor.

Türkiye’nin aşı yapmadaki başarısını anlamak için aşıya ulaşan ülkelerin sıralamalarına bakmak yeterli.

Birleşik Krallık, 3 milyon 7 bin kişi ile şu an en önde giden ülke…

Onu her vatandaşının dörtte birini 2 milyon 5 bin doz ile aşılamış bulunan İsrail takip ediyor…

Ardından 1 milyon 39 bin ile nüfusunun %15 kadarını aşılayan Birleşik Arap Emirlikleri, 885 bin ile İtalya, 800 bin ile Rusya ve 758 bin ile Almanya takip ediyor.

ALMANYA’YI ÜÇE KATLADI

Almanya’da 27 Aralık’ta aşılamaya başlamış ve bir şişede 5 doz olan aşının tamamı çekilerek bazı hastalara doğrudan uygulandığı için de sorun yaratmıştı.

Almanya aşının başladığı 9 gün içinde DW haberine göre 265 bin doz yapabildi.

Yeteri aşı olması halinde Türkiye ile aynı nüfusa sahip Almanya’nın 83 milyonunun %60’ına ancak 3 ay içinde aşının yapılabileceği belirtiliyor.

Şunu hemen belirteyim ki Türkiye’de dün itibarıyla yapılan aşı miktarı 800 bini aştı.

Yani Almanya’nın 9 günde yapabildiğini Türkiye iki günde tam üçe katladı.

GÜNDE 1,2 MİLYON KAPASİTE

Sağlık Bakanlığı’nın etkin ve yetkin isimlerinin aktardığına göre sistem 1,2 milyon kişiye bir günde aşı yapma kapasitesinde.

Bunu yaparken kapasitesinin sadece %55’ini ayırmış durumda, geri kalanını diğer hasta vatandaşlara ayırmış durumda.

Nitekim bugün de aşı olmak isteyenler için açılan randevu için 1,2 milyon kişiye yer açılmış; gelen sayısı kısıtlı kaldığı için aşı yapılma miktarı da düşük seviyede seyretmiş.

Yapılan hesaba göre 1,3 milyon sağlık çalışandan, geçmişte koronavirüs kapıp hastalık geçirmiş olanlar da düşüldüğünde yaklaşık 900 bin kadarı aşı olması ihtimali var.

Bunun 800 bini dün itibarıyla tamamlandı, geriye kalan 100 bin kişinin yapılması ise günlük 1,2 milyon aşı yapma kapasitesi içinde saatle ölçülebilecek süreyi kapsıyor.

Sohbetimde bilmediğim bir konudan da bilgi sahibi oldum, aşı programına göre Temmuz öncesi Covid-19 vakası geçirenlere aşı yapılacak, 6 ay içinde hastalık geçirmiş olanlara yapılmayacaktı.

Madem sağlık çalışanlarında bu sınır kaldırılmış, bir ay öncesinden başlamak üzere daha fazla antikor geliştirmesi amacıyla hepsine yapılmasına karar verilmiş.

Bazı sağlık çalışanları da randevularını ileri tarihe aldığı için gecikmeler olmuş.

Bütün bunlara karşın aşının yarından öncelik bakım evlerinde çalışanlar, riskli grupta bulunan ile 80 yaş üzerindekilerden başlamak üzere sağlık çalışanları dışında kalanlara yapılmasına da başlanacak

İKİNCİ GRUP AŞI GELİYOR

Aktardıklarına göre Çin’den gelecek yeni grup aşı ile ilgili hazırlıklar tamamlanmış; Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın açıkladığı 30 milyon doz aşının Mart’ın ilk haftasına kadar ulaşması bekleniyor.

Ancak kesin bir süre verilmesinden de kaçınılıyor, çünkü Çin’de ortaya çıkan yeni salgından kaygı duyuluyor, buna karşın 11 milyon doz bekleniyor.

Dolayısıyla bu hızda gidildiğinde ikinci doz aşılarla birlikte Mart’ın ortasında 15 milyon kişinin ikinci dozlarının bitmiş olacak.

Ancak 50 milyon dozun tamamının bu sürede gelmesi halinde bu sayı 25 milyona kolaylıkla ulaşacak.

Zaten Sinovac’tan gelen ile nüfusun bu kadarının, Biontech’ten gelecek 4,5 milyon ile de 2,25 milyonun daha aşılanması ile 27 milyon kişinin Mart ortasında aşılanması söz konusu.

Bakanlığın etkin ve yetkin isminin şu sözleri önemli:

“Hedefimiz 15 Mart’ta bu sayıya ulaşmamız halinde yasakların büyük bölümünü kaldırmak, okulları ve restoranları açabilmek…”

Şubat 15 için ise kimse şu aşamada ciddi bir umut veremiyor…

AŞIYA TABİ NÜFUS NE KADAR?

Bu aşamada aşılanmasını öngördükleri nüfusu sordum.

Virüs alıp hastalık geçirenler ile 18 yaş altındakiler düştükten sonra 58-60 milyon arasında bir sayı beklediklerini bildirdiler.

Bu da demektir ki 120 milyon doz civarı aşı…

Sinovac ile yapılan anlaşma gereği gelebilecek miktar 50 milyon iken, geri kalan 70 milyon nasıl sağlanacak.

Bunun için en önemli umut yerli aşıda…

Nitekim 3 aşının çalışması önemli bir yere gelmiş ve üretecek fabrikaların hepsi GMP (Good Manufacturing Practices) yani üretebilme yetki belgesi almış…

Gecikmesinin tek nedeni de birinci faz sürecinde takip edilen aşının etkinliğinin biraz daha arttırılması içinmiş…

Denildi ki Nisan başında Faz-3 aşamasına geçilir, ardından da Mayıs veya Haziran gibi yerli aşının kullanımına başlanır.

KAÇ AŞI FİRE VAR?

Bu arada aşılama sırasında 3 milyon dozdan ne kadar fire verildiğini sordum.

Aktardıklarına göre fire sayısı, o da çoğunluğu yere düşürülüp kırılmasıyla sayı 10-20 arasında bir yerde kalmış; bunun 3 milyon içinde hiç firesiz anlamına geldiğini belirttiler.

Fire verilen aşıların üzerindeki kare kodlar da anında kayda alınmış, kırıldı gerekçesiyle bir başkasına yapılabilmesinin önüne geçilmiş.

Dikkat çektikleri bir diğer nokta ise bunun sıradan bir aşılama olmadığı, salgın ortasında yapıldığından dolayı farklı olması…

Onun için Aile Sağlık Merkezlerinde yeteri miktarda aşı tutulurken, ikinci dozlar için de planlama yapılmış.

ARAYI AÇMAMAK İÇİN

Ayrıca aşılamada yaş grupları arasının fazla açılmasını da istemiyorlar; yani 80 yaş ile 20 yaş üstünün aşıya ulaşma zamanında çok büyük açıklık olursa sorun olacağı kaygısı var.

O nedenle aşının kısa sürede tamamlanmasının yararına vurgu yapıyorlar.

Başta da belirttiğim gibi en büyük umut, birinde Faz-2 diğerlerinde ise hayvan deneyleri aşamasını tamamlayıp kısa süre içinde Faz-1’e geçilecek üç aşıda…

Koronavirüs eğer mutasyona uğrayacaksa bu aşıların her yıl yeniden yapılanması gerektiği için yerli aşının önemi daha da öne çıkacak.