GLADYATÖR (ACUN NESLİ)

*Bu yazıyı okurken "NOW WE ARE FREE" isimli soundtrackı dinlemeniz yazar tavsiyesidir.

Bu film ülkesine sadık tüm çiftçilerin: buğday tarlasında başlayıp buğday tarlasında sona eren hikâyesidir.

Gladyatör filminin fikir babası yani senaristi David Fronzi'dir. Riddley Scottun yönetmenliğinde 2000 yılında vizyona girmiş bol oskarlı bir filmdir. Başrollerini Russell Crove ve Joaquin Phoenix paylaşmışlardır. Tarihi dramatik bir film olan gladyatör elbetteki bir kurgudan ibaret olup bilimsel tarih ile uyuşmamaktadır. Tarihle uyuşan kısmı ise Bilge kral Marcus Aurelius (anlaşılır olması hasebiyle günümüzde bu ismin karşılığına Aliya izzetbegoviçi koyabiliriz) ve oğlu Commodus'tür.

Film yaşlanmış Bilge kral Aurelius'un, halefi olarak çiftçi menşeli Felix lejyonerleri generali Maksimusu ilan edeceği gece; oğlu Commodus tarafından öldürülüp yine Commodusun generali öldürme kastı ile devam eder. Elbette filmin başrol oyuncusu general maximus ölümden kurtulacaktır. Commodus aynı zamanda generalin ailesinin de katliam fermanını vermiştir ve ne yazık ki general maximus ailesini kurtaramamıştır. Esir alınıp köle düşen generalin yolu artık bir gladyatör(antik Roma'nın gösteri silahşörü) olarak tekrar roma'ya çıkar. General maximus; Commodusun collesyumda başlattığı yerde, arenada Commodusu öldürerek hem Bilge kral Marcus Aurelius'un hem de eşinin ve çocuğunun intikamını almıştır. Dramatik bir son olarak gladyatör General de dövüşte ölmüştür. Artık Roma sadece Romalılarındır(!)

"Tarihi tarihçiler değil iktisatçılar yazmalıdır" Alev Alatlı

Yazımızın başında da değindiğim gibi film bilimsel tarih ile birebir uyuşmamaktadır. Nitekim geçen haftaki yazımızda sinemanın "sahte kurgularla alternatif bir tarih kurmacası" oluşturmaya müsait bir endüstri alanı olduğunu yazmıştık. Gladyatör filmi baştan sona kadar farklı disiplinlerde ele alınıp tahlil edilebilecek çok yönlü bir filmdir. her bir disiplinde makaleler yazılabilecek kadar kapsamlı olan gladyatör filmini ise biz sadece eğlence dövüşleri açısından ele alacağız.

Bilge kral Marcus Aurelius'un doğudan batıya büyük bir Roma imparatorluğu hayalinde: tebaasının senato tarafından idare edilmesi vardı. Bu idarecilerin her daim halkın sorunları ile ilgilenen, kendi menfaatlerini düşünen değil halkın müreffeh bir hayat yaşaması için mesuliyet alan insanlar olmasını isterdi. Oğlu Commodus ise babasının ve senatörlerin insanları anlamadıklarını insanların ancak ve ancak eğlendirmek suretiyle "zihinlerinin uyuşturularak" ideal bir idareci olunacagıni savunuyordu. Eğlencenin insanların en büyük amacı olduğuna inanıyordu. çünkü insanların zihinleri uyuşursa sorgulama sona erer ve mevcut sorunların varlığı ortaya çıkmazdı. İşte bu metot ile Commodus hem kendi iktidarını sağlamlaştıracak hem de kendine şuursuz bir şekilde itaat edecek bir toplum meydana getirecekti.

Gladyatör filmindeki arena sahnelerini ve seyircilerin her darbede kendinden geçerek eğlenmelerini her seyrettiğim de aklıma "Acun Nesli" tabiri gelmektedir. Günümüz gençliğinin içinde bulunduğu eğlence kültürünü incelediğimizde ve seyrimizi tahlil ettiğimizde; 2000 yıl önce Commodusun insanın içerisindeki vahşeti-şuursuzluğu-eğlence körelmesini fevkalâde tespit ettiğini görürüz. Sosyal medyada şaka adı altında yayınlanan absürt videoları, sanal mecralarda birbirini öldürerek eğlenen ve dış dünyadan bîhaber yaşayan gençliği denek olarak ele alacak olsak; teorimizin gerçekliği ortaya çıkacaktır.

Acun Nesli olarak tabir edebileceğimiz gençliğin seyri dijital ortamlarda ha babam eğlence şeklinde kendini tatmin etmekte. Bu da disiplin ve ciddiyetten uzak bir nesil yetişmesine sebep olmaktadır. Bugünkü gençliğimizin muhatap olduğu dijital eğlence sektörünün alt yapısında mutlak bir psikolojik sosyolojik etkinin yattığını; genç neslin hal hareket ve tavırlarının yansımasında rahatlıkla müşahade edebiliriz. Gelenek ve göreneklerimizin değerleri altındaki eğlence unsurlarında kaynaştırıcı, vefakâr, diğergam özellikler mevcut iken yeni nesil eğlencelerde bu unsurları görememekteyiz. Gladyatör filminde gladyatörler dövüşerek ölüyor, ama artık gençlerimiz savaşmadan ölüyor. Peki ne oldu da oyunlarında bile toplumsal bir dayanışma temeli olan bizler sosyolojik olarak bir değişime girdik ve bu değişime çok çabuk ayak uydurduk?

Bu soruya Gladyatör filminden takriben 17 yıl sonra çekilen bir film ile önümüzdeki hafta cevap aramaya çalışacağız.

Bu film ülkesine sadık tüm çiftçilerin: buğday tarlasında başlayıp buğday tarlasında sona eren hikâyesidir.

Beden ve zihin afiyetiyle kalın kıymetli okuyucular!