KADINLAR VE GENÇLER DAHA ÇOK KİTAP OKUYOR

‘Türkiye Okuma Kültürü Araştırması 2019 Raporu’na göre ‘kitap okuyorum’ diyenlerin oranı arttı. Okuyanları ağırlıklı olarak kadınlar ve eğitimli metropolde yaşayan gençler oluşturuyor. 

Türkiye Yayıncılar Birliği öncülüğünde kurulan, Türkiye’de okuma kültürüne yönelik en kapsamlı projelerden biri olan OKUYAY Platformu; ‘Türkiye Okuma Kültürü Araştırması 2019 Raporu’nu açıkladı. Raporun sonuçlarına göre toplum, kitap okumaya karşı olumlu bir bakışa sahip. Türkiye’de okuma kültürü araştırması veri ve analizlerinin paylaşıldığı bu rapor, 15 yaş üstü nüfusun okuma alışkanlıklarını anlama ve okuma kültürünü yaygınlaştırma konusunda yapabileceklere dikkat çekti. Araştırma eylül ayında 29 ilde iki bin 929 kişiyle yüz yüze yapıldı. Ankete katılanların çoğunu gençlerin ve kadınların oluşturduğu araştırmada; 

♦ Okuyanların oranı yüzde 42.3. 

♦ Okuyabilir oranların oranı yüzde 18.8. 

♦ Eskiden okuyanların oranı yüzde 16.4. 

♦ Okumayanlar oranları ise yüzde 22.5. 

Araştırmada öne çıkan sonuçlar şöyle: 

♦ Önceki senelere oranla ‘okuyorum’ diyenlerin oranı 2019’da çarpıcı biçimde arttı. Türkiye, ortalama 3 ayda 2.7 kitap okudu. ‘Okuyorum’ diyenlerde bu sayı 4.2 kitaba kadar çıktı. 

♦ Son 3 ayda okunan kitap sayısı sorulduğunda bir veya daha fazla kitap okuduğunu söyleyenlerin oranı 2008’den bu yana yüzde 30’dan yüzde 64’ çıktı. Okuma, eğitim gelir kültür gibi parametrelere göre de artıyor. 

♦ Kitap okuyanlar, son 3 ayda ortalama dörtten fazla kitap okuduğunu söylüyor. Okuyanlar ağırlıklı olarak eğitimli ve metropolde yaşayan gençlerden oluşuyor. Azımsanmayacak oranda kırda yaşayan, eğitimi düşük ve 49 yaş üstü kişiler de ‘okuyanlar’ arasında. 

♦ Az okuyanların ve okumayanların okuma kültürüne bakışları olumlu. Araştırmanın sonuçlarına göre okumayı yaygınlaştırma karşısında zihniyet açısından bir engel yok. Oranları yüzde 18.8 olan potansiyel okuyuculara okuma alışkanlığı kazandırılması için çalışılmalı. 

♦ Okuma kültürü haritalama çalışmasına göre ise İstanbul’da vakıflar yoğun. Ankara’da öğrenci toplulukları diğer illerden daha fazlayken Diyarbakır’da kişiler, dernek yapılanmalarının önünde yer alıyor. 

♦ Yüzde 21’lik kısım kitap fiyatlarının çok yüksek olduğunu vurguluyor 

♦ Kadınlar daha fazla kitap okuyor. 

♦ Okuma oranının yüksekliğinde birincil etken aileden gelen destek. Aileden destek almış kişilerin okuma seviyesi artıyor. Genç ebeveynler ve anneler çocuklarına daha fazla kitap okuyor. 

♦ Sosyal medya kullanımı her ne kadar artsa da Türkiye’de sosyal medyayı yoğun kullanan gençlerin kitap okuması artıyor. 

"OKUMANIN FAYDALARI"

Kitap okumak, farklı dünyalara açılan kapıları aralamanın en iyi ve keyifli yoludur. Hiç göremeyeceğimiz yerleri görmek, şahit olamayacağımız hikayelerin içerisinde yaşamak, en doğru bilgilere ulaşmak adına atılabilecek en güzel adımdır. 

Ne yazık ki internet çağı itibarı ile bilgiye ulaşmak çok kolaylaştı. Bu sebeple kitap okumak, internet araştırmalarının gölgesinde kaldı. Ancak göz ardı edilmemesi gereken bir konu var: internet doğru kullanılmadığı taktirde bilgi çöplüğü haline dönüşebilir. 

Herkesin özgürce yazıp çizebildiği internet platformları, bilgiye ulaşmayı bir hayli kolaylaştırıp zaman kazandırırken, öte yandan kafalarımızı doğru bilinen yanlışlarla doldurabilir. Elbette bu internetin ne şekilde kullanıldığı ile ilgili. Fakat söz konusu kitaplar olunca, bilginin doğruluğu konusundaki şüpheler ortadan kalkar. 

Kitaplar yalnızca spesifik bir konuda bilgi veren araçlar değildir. Sayısız faydası ile, insanın en yakın arkadaşlarından biridir aynı zamanda. Düzenli bir eylem haline getirildiğinde kitap okumak, bir insanın kendi için yapabileceği en büyük iyilik olabilir. Peki çok insanın bizlere yıllar boyu ‘kitap oku’ demesinin altında yatan faydalar nelerdir? 

Düzenli olarak kitap okumak kelime dağarcığını geliştirir. Kabul etmek gerekir ki, bir dili bin kelime ile konuşmakla on bin kelime ile konuşmak arasında fark var. İnsanların bir arada yaşayabilmesinin temelinde iletişim kurmanın bulunduğunu düşünürsek, en büyük ihtiyacımız kendimizi doğru ifade edebilmektir. İfade ve iletişim becerilerini geliştirmenin yolu ise okumaktan geçer. Yeni kelimeler öğrenmek, farklı ifade biçimlerini tanımak bu becerilerin geliştirilmesine katkı sağlar. 

Kitaplar, empati yeteneğini geliştirir. Empati, en basit haliyle, olay ve durumlara başkalarının gözünden bakabilmektir. İlişkilerde en çok ihtiyaç duyulan bu yetenek, insanların birbirini anlamalarını, durum değerlendirmeleri yaparken karşı tarafın da içinde bulunduğu şartları değerlendirmelerini, müşterek olaylara daha objektif ve anlayışlı yaklaşabilmelerini sağlar. Kitap okumanın en büyük faydalarından biri de farklı bakış açıları ve düşünceleri öğreterek empati yeteneğini geliştirmesidir. 

Okumak zeka kapasitesini arttırır. Yapılan araştırmalar, kitap okumanın beyin hücreleri arasında yeni nöron bağlantıları oluşturarak zeka kapasitesini ve düşünce gücünü arttırdığını göstermiştir. 

Kitap okumak bilgi birikimini arttırır. Özel bir konuda bilgi vermek üzere yazılmış olmasa bile, her kitap yeni bir şeyler öğretir. Böylece bilgi birikimi artar ve buna bağlı olarak düşünce ve ifade yeteneği gelişir. 

Okuma alışkanlığı yaratıcılığı arttırır. Kitap okurken hayal gücü harekete geçer. Hatta bazı kitapları okurken, kastı okuyucu tarafından oluşturulmuş bir sinema filmi izliyormuş gibi hissettirir. Hayal gücündeki bu hareket yaratıcı düşünceyi tetikler ve geliştirir. 

Düzenli kitap okumak odaklanmayı kolaylaştırır ve güçlendirir. Okumak başlı başına odaklanmayı gerektiren bir eylemdir. Düzenli olarak kitap okumak daha çok odaklanmaya itecek ve böylece her alanda odaklanma kolaylaşacak ve güçlenecektir. 

Kitaplar uzmanlığın anahtarıdır. Eğitim alınan ya da üzerinde çalışılan bir konuda çokça kitap okumak, o konuda uzmanlaşmayı sağlayacaktır. Bu da alanında en iyi olmak, hatta daha çok kazanç sağlamak demektir. 

Kitap okuma alışkanlığı hafızayı güçlendirir. Nasıl ki egzersiz yapmak iskelet ve kas sistemini geliştiriyorsa, kitap okumak ta aynı şekilde hafızayı ve anlama yeteneğini kuvvetlendirir. Bir başka deyişle kitap okumak beynin egzersizidir. 

Kitap okumak stresi azaltır. Gündelik hayatın ve rutinlerin getirdiği olumsuz düşüncelerden uzaklaştırarak zihni rahatlatır. Bu rahatlama ile birlikte uyku kalitesi de artar. 

Okumak yazılı ve sözlü ifade yeteneğini geliştirir. Kelime haznesi genişledikçe dili konuşmak veya bir dilde yazmak, kelimelerle dans etmek haline dönüşür. Böylece kişinin kendini ifade edebilmek için birden fazla seçeneği olur. 
 
"ETKİLİ KİTAP OKUMA YÖNTEMLERİ NELER?"

Kitap okumaktan verim alabilmek için öncelikle okuma amacı belirlenmeli ve amaca uygun kitap seçilmelidir. Örneğin; keyifli vakit geçirmek için öykü veya romanlartercih edilebilir. Yahut okumanın amacı bir konuda bilgi almaksa, o konuyu inceleyen kitaplar seçilebilir. Böylece amaca uygun okuma gerçekleştirilmiş olur. 

İkinci adım ise okunacak kitabın ana başlıklarını ve kitapta geçen anahtar konuları anlamaktır. Başlangıçta içindekiler ve önsöz kısmını okumak bu konuda yardımcı olabilir. Ana hatlarıyla kitap ve yazar hakkında bilgi sahibi olmak, kitabın içeriğinden alınan verimi arttıracaktır. 

Bunlara ek olarak not tutmak, okumanın verimini arttırır. Not tutmak için dijital araçlar kullanılabileceği gibi kağıt ve kalem de tercih edilebilir. Not tutmak, hem kitaba odaklanmayı arttırır, hem de ihtiyaç duyulabilecek bilgilerin el altında olmasını sağlar. Böylece üzerinden zaman geçse de ara ara notlara göz atılarak bilgiler taze tutulabilir. 

"ÇOK KİTAP OKURSAK NE OLUR?

Bilim adamlarının yaptığı araştırmalar sonucu, düzenli olarak kitap okuyan insanların beyinleri yeni nöronların oluşmasına katkı sağladığını öğrenmişlerdir. Ne kadar çok ve düzenli olarak kitap okursanız o kadar zeki ve eşsiz bir birey olarak kendinizi hayata hazırlarsınız. 

"KİTAP OKUMA HASTALIĞI NEDİR?"

Dünyada en çok Çin, Japonya ve Kore ülkelerinde yaygın olan tsundoku sendromu, kısaca 'kitap satın alıp okumama hastalığı' olarak tanımlanabilir. Bir çeşit bağımlılık olan bu hastalığa sahip kişiler, kitapları bir gün okuyacakları niyetiyle alsa da başarılı olamıyorlar.