Ayçiçek Yağına Gelen Zammın Nedeni Belli Oldu

Ayçiçek yağındaki önlenemez fiyat artışı son dönemde Türkiye gündeminden düşmüyor. Vatandaşlar yaşanan duruma tepki gösterirken, yetkililer yüzde 20'lik zam daha gelebileceğini söyledi. Peki ayçiçek yağı fiyatları neden yükseliyor? İşte yanıtı.

GÜNDEM 15.01.2021, 15:51
Ayçiçek Yağına Gelen Zammın Nedeni Belli Oldu

Türkiye'de evlerin vazgeçilmezi olan ayçiçek yağındaki fiyat artışı, son günlerde Türkiye gündeminden düşmüyor. Artışın hem yurt içi hem yurt dışı kaynaklı nedenleri bulunuyor.

Hem TÜİK fiyatları hem yurt dışı piyasalardaki fiyatlar hem de uzmanların işaret ettiği pandemi ve iklim değişikliği kaynaklı sorunlar, ayçiçek yağı fiyatlarında artışın önümüzdeki dönemde de sürebileceğine işaret ediyor. Türkiye'nin bu üründe ithalata bağımlılığı da fiyat artışlarının temel nedeni olarak öne çıkıyor.

1- TÜİK'E GÖRE BİR YILLIK FİYAT ARTIŞI YÜZDE 48

TÜİK verilerine göre, ayçiçek yağının bir kilogramı, Aralık 2019 ile Aralık 2020 arasındaki son bir yılda tam yüzde 48 artışla 16 TL'yi aştı. Sadece aralık ayındaki artış yüzde 6,4 oldu. Ham madde fiyatlarındaki artışa dikkat çeken sektör temsilcileri, önümüzdeki dönemde ayçiçek yağında yeni artışlar bekliyor. Nitekim, bugün açıklanan tarım ürünleri üretici fiyatları verileri de bu duruma işaret ediyor.

TÜİK verilerine göre, ayçiçeğin kilogram fiyatı son bir yılda yüzde 52,3 arttı. Tüketici enflasyonunu gecikmeli olarak etkileyen yurt içi üretici fiyatlarına bakıldığında, "bitkisel ve hayvansal sıvı ve katı yağlar" sektöründe son bir yıllık fiyat artışının yüzde 63,3 olduğu görülüyor. Bu durum, yağ fiyatlarının önümüzdeki dönemde artacağına işaret ediyor.

2- DÜNYADA AYÇİÇEK YAĞI FİYATI ARTIYOR

Bir ürünün dolar cinsinden ithalat fiyatı değişmese de Türkiye'de TL'nin döviz kurları karşısındaki değer kaybı nedeniyle yüksek oranlı zamlar gündeme geliyor. Ancak Türkiye'nin ithalata bağımlı olduğu bitkisel yağların dolar cinsinden küresel fiyatı da son dönemde hızlı artış kaydetti. Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü verilerine göre, dolar cinsinden hesaplanan bitkisel yağ fiyatları endeksi Aralık 2019-Aralık 2020 döneminde yüzde 25,7 arttı. Dünyada pandemi etkisiyle mayısta dibe vuran bitkisel yağ fiyatları, daha sonra çok hızlı artış kaydetti.

Nitekim, IMF verilerine göre de, Kasım 2019'da küresel ölçekte 912 dolar olan ayçiçeği yağının ton fiyatı, Kasım 2020'de 1348 dolara yükseldi. Yıllık artış dolar cinsinden yüzde 47,8 oldu. Türkiye'nin ayçiçek yağında ithalata bağımlı olduğu ve dolar cinsinden fiyat artışına bir de 2020'de dolar/TL kurundaki yüzde 25'lik artış eklendiği düşünüldüğünde, fiyatların önümüzdeki dönem daha da artabileceğini öngörmek zor değil.

3- TÜRKİYE DÜNYADA EN FAZLA AYÇİÇEK İTHAL EDEN ÜLKE

Türkiye ayçiçeğinde dışa bağımlı bir ülke. Bu nedenle, dünyadaki ayçiçek ve ayçiçek yağı fiyatlarındaki değişimler, Türkiye'deki fiyatları da doğrudan etkiliyor. Ayçiçekte dışa bağımlılık çok yüksek. Öyle ki, resmi verilere göre Türkiye, dünyada en çok ayçiçeği ithal eden ülke konumunda. Tarım ve Orman Bakanlığı'nın Aralık 2020 tarihli 'Ürün Masaları Ayçiçeği Bülteni' verilerine göre, Türkiye dünyada ayçiçeği ithalatında yüzde 37'lik payla ilk sırada.

Ticaret Bakanlığı'nın 2019 yılı Ayçiçeği Raporu'na göre, 2019'da Türkiye'nin yıllık ayçiçek yağı tüketimi 1 milyon 170 bin ton. Buna 490 bin ton da ihracat eklendiğinde ortaya 1 milyon 660 bin tonluk ihtiyaç çıkıyor. Ancak Türkiye'nin üretimi 1 milyon 104 bin seviyesinde. Kalan 560 bin tonluk açık, ithalatla gideriliyor.

Ayçiçekte dışa bağımlı olan Türkiye, ayçiçek yağını da ithal etmek zorunda kalıyor. Bu durumda fiyatlar da hem döviz kurlarından hem de yurt dışı fiyat dalgalanmalarından doğrudan etkileniyor.

YÜZDE 20 DAHA ZAM YOLDA

Bitkisel Yağ Sanayicileri Derneği Başkanı Tahir Büyükhelvacıgil, "Tüketicilerimizin şunu bilmesi lazım. Burada fiyatı artıran yağ sanayicileri değil. Hammadde fiyatı arttığı için nihai ürün fiyatı yükseliyor. Üstelik ham madde fiyatındaki son artış henüz raflara yansımadı. Tahmin ediyorum yağ fiyatı yüzde 20 civarında artar" dedi.

KURAKLIK VE PANDEMİ ETKİLİYOR

Tarım ve Orman Bakanlığı'nın raporunda, dünyada pandemi döneminde ayçiçek yağı tüketiminin rekor seviyeye yükseldiği ancak kuraklık nedeniyle üretimde öne çıkan Rusya, Ukrayna ve Moldova gibi ülkelerde kuraklık nedeniyle üretimin azaldığı, dünya genelinde üretimdeki düşüşün yüzde 10'u bulduğu belirtiliyor.

Talep artarken arzın azalması fiyatları da yükseltiyor. Buna bir de üretici ülkelerin ihracat kısıtlamaları ve son dönemde artan talep eklenince fiyatlarda çok sert yükselişler görülüyor.

Kaynak: Sözcü

Yorumlar (0)
14
açık
Puan Durumu
Takımlar O P
1. Galatasaray 34 93
2. Fenerbahçe 34 89
3. Trabzonspor 35 58
4. Beşiktaş 35 54
5. Başakşehir 34 52
6. Alanyaspor 35 49
7. Kasımpasa 34 49
8. Rizespor 35 49
9. Sivasspor 34 48
10. Antalyaspor 34 45
11. A.Demirspor 35 44
12. Samsunspor 35 42
13. Kayserispor 35 41
14. Ankaragücü 35 39
15. Karagümrük 35 37
16. Konyaspor 34 36
17. Gaziantep FK 34 34
18. Hatayspor 34 33
19. Pendikspor 34 30
20. İstanbulspor 35 16
Takımlar O P
1. Eyüpspor 33 72
2. Göztepe 33 69
3. Sakaryaspor 32 57
4. Kocaelispor 32 55
5. Ahlatçı Çorum FK 32 55
6. Bodrumspor 32 53
7. Boluspor 32 50
8. Bandırmaspor 32 47
9. Gençlerbirliği 32 47
10. Erzurumspor 32 44
11. Keçiörengücü 32 39
12. Manisa FK 32 37
13. Ümraniye 32 37
14. Şanlıurfaspor 32 34
15. Tuzlaspor 32 34
16. Adanaspor 32 33
17. Altay 32 9
18. Giresunspor 32 7
Takımlar O P
1. Arsenal 36 83
2. M.City 35 82
3. Liverpool 35 75
4. Aston Villa 35 67
5. Tottenham 34 60
6. Newcastle 35 56
7. M. United 34 54
8. Chelsea 34 51
9. West Ham United 35 49
10. Bournemouth 36 48
11. Wolves 36 46
12. Fulham 36 44
13. Brighton 34 44
14. Crystal Palace 35 40
15. Everton 36 37
16. Brentford 36 36
17. Nottingham Forest 36 29
18. Luton Town 36 26
19. Burnley 36 24
20. Sheffield United 36 16
Takımlar O P
1. Real Madrid 34 87
2. Girona 34 74
3. Barcelona 34 73
4. Atletico Madrid 34 67
5. Athletic Bilbao 34 61
6. Real Sociedad 34 54
7. Real Betis 33 49
8. Valencia 33 47
9. Villarreal 33 45
10. Getafe 34 43
11. Osasuna 33 39
12. Deportivo Alaves 33 38
13. Sevilla 33 38
14. Las Palmas 34 37
15. Rayo Vallecano 33 34
16. Mallorca 34 32
17. Celta Vigo 33 31
18. Cadiz 34 26
19. Granada 33 21
20. Almeria 33 14
Namaz Vakti 05 Mayıs 2024
İmsak 03:52
Güneş 05:25
Öğle 12:34
İkindi 16:22
Akşam 19:33
Yatsı 20:59