Bilim Kurulu Üyesi Açıkladı: İşte Aşıda Merak Edilen Sorular

Aşılanma süreci dün itibarıyla başladı.

Ben geçtiğimiz pazartesi günü gönüllülük kapsamında katıldığım çalışma çerçevesinde Sinovac aşısının ikinci dozunu olmuştum.

Sağlık Bakanı Fahrettin Koca ve Bilim Kurulu üyeleri canlı yayında aşılanırlarken telefonuma bu çalışmanın kapandığı ve grupların kırılacağı, bizlere yapılan aşıların placebo yani boş aşı mı yoksa gerçek aşı mı olduğunun önümüzdeki günlerde bizlerle paylaşılacağı açıklandı.

Artık önümüze normalleşmeye dönük daha somut bir yol haritası koyabiliriz.

İlk etapta sağlık çalışanları, ardından 65 yaş üstü ve geri kalan olarak aşılama ilerleyecek.

Türkiye günde 1,5 milyon doz aşı yapma kapasitesine sahip. Bugünden itibaren peyderpey aşılar gelecek.

Sağlık Bakanlığı'na, paketler arasında boşluk olabilir mi diye sordum. Sevkiyata göre olabilirmiş ama hızlı bir şekilde süreci yürüteceklerini söylediler.

Peki süreç nasıl ilerleyecek? Brezilya’da açıklanan yüzde 50,38 etkinlik oranı ne anlama geliyor?

Bilim Kurulu üyesi Prof. Dr. Hasan Tezer’e en çok merak edilenleri sordum.

1) Günde kaç kişi aşılanacak?

Türkiye çok hızlı ve etkin bir şekilde aşı yapabilen bir ülke Nagehan Hanım. Günde 1,5 milyon kişiyi aşılama kapasitemiz var. Ancak 400-500 bin ile başlamayı öngörüyoruz.

2) Bu ilk parti sağlık çalışanlarına yetecek mi?

Tabii. 1 milyon 300 bin sağlık çalışanımız var. Bizim hedefimiz bunun yüzde 80-90’ını aşılamak ancak bütün bu spekülatif haberlerden sonra ne kadarı aşılanmak isteyecek göreceğiz. Oranın yüksek olmasını diliyorum.

3) Sonraki aşama ne?

En yüksek risk grubu olan 65 yaş üzerini aşılamak.

4) İkinci etapta hemen 65 üstü tüm vatandaşlar aşılanabilecek mi?

Bu, gelecek aşı miktarına bağlı. Henüz bilmiyoruz ikinci partide ne kadar geleceğini. Türkiye’de toplam 8 milyon 65 yaş üzeri vatandaş var, bunların 5 milyonu 75+. Öncelik 75 üzerine verilecek. Tabii gelecek miktar hepsini karşılarsa hepsi aynı paket kapsamında aşılanabilecek.

5) Aşılama nerelerde yapılacak?

Herkesin e-nabız sistemine aşının numarası, aşılanacağınız yer bilgisi gelecek. Sağlık ocaklarında çok iyi bir organizasyon yapıldı. 15 dakika aralarla randevu oluşturulacak, böylece bekleme engellenecek.

GELEMEYENE EVDE AŞI

6) Sağlık ocağına gelemeyecek durumda olanlar ne yapacak?

Devlet onları sistem üzerinden görüyor, takip ediyor, kronik rahatsızlığı olan, yaşlılıktan ya da başka sağlık sorunları ile evden çıkamayan vatandaşlara aşıları evlerinde yapılacak.

7) Özel hastanede ya da devletin gösterdiği adresten farklı bir yerde aşı olunamayacak mı?

Olabilecek Nagehan Hanım. Şayet siz özel hastanede aşı olmayı talep ederseniz bu talebinizi sisteme ileteceksiniz, ona göre istediğiniz yer için yeni bir randevu oluşturulacak. Özel hastane de olabilir. Ancak tabi bu durumlarda aynı gün değil, belki yeni bir tarih gerekebilir.

8) Özel hastanede olmak için ücret ödemek gerekecek mi?

Hayır ücretsiz ancak bunlarla ilgili detaylar zaman içinde netleşecek. Şu aşamada günlük talepler alınacak diye konuşuldu. Tabii bir süre sonra aşılar bollaşınca ve çeşitlenince eczanelerde de satılır hale gelecektir.

9) O dönemde daha garanti olsun diye birkaç farklı aşı yapılmasını önerir misiniz?

Hayır aksine kesinlikle yapılmaması gerekir zira üst üste yapılan farklı aşılar antikor seviyesini olumsuz etkileyebilir.

10) Brezilya Sinovac aşısının etkinliğini yüzde 50,38 olarak açıkladı ve bu ciddi bir güven bunalımı yarattı. Bu sonuç ne anlama geliyor? Türkiye yüzde 92 bulmuşken Brezilya nasıl yüzde 50 küsur rakamına ulaştı?

Bakın biz adım adım rakamlar ve sonuçlarla kendi verilerimizi açıklıyoruz. Bu çalışmalar uluslararası kuruluşların denetiminden geçiyor. Brezilya’da durum sıkıntılı. Oradaki süreci tam olarak bilmiyorum ama erken aşamada aşılanan birinin öldüğü söylendi, sonrasında o kişinin intihar ettiği ortaya çıktı ve politik olarak bir karışıklık oluştu. Ancak açıkladıkları yüzde 50,38’i doğru kabul edecek olursak bile o veri çok hafif semptomu gösteriyor. Ağır ve orta seviyede koruyuculuk yüzde 100, çok hafif seyirde yüzde 50,38, hafif seyirde yüzde 78 bulmuşlar. Bu da aşı olduktan sonra kimsenin ağır ya da orta şiddette hasta olmadığını gösteriyor. Bu çok önemli. Geçiren de çok hafif geçirmiş. Ben yıllardır aşılar üzerine çalışıyorum. Biz virüsün ağır ya da orta şiddette bir hastalığa yol açmasını engellemesine bakarız.

Tabii tüm aşılar için geçerli olan bir şey var: Yaş ilerledikçe antikor üretme oranı biraz düşer.

11) Bunu demişken 65 üzeri için Sinovac’ın yeterince koruyucu olamayabileceği Biontech aşısını beklemek gerektiği gibi bir algı oluştu. Ne dersiniz?

Bu algılar doğru değil Nagehan Hanım. Sağlık Bakanlığı ve Bilim Kurulu çok detaylı bir organizasyon yaptı. İnanın biz bu işi çok iyi kotarma potansiyeline sahibiz. O aşı iyi, bu aşı kötü yaklaşımı doğru değil. Bir an önce mümkün olduğunca çok sayıda vatandaşın aşılanması hepimizin sağlığı için, yeniden normale kavuşmamız için çok önemli.