Kemal Can Ocak'tan Kahramanmaraş'ın Üzüm Sektörüne Bakış

Kemal Can Ocak’ın analizleri:

Asma'nın anavatanı olarak kabul edilen Anadolu'da bağcılığın tarihçesi M.Ö 5000 yılına kadar uzanmaktadır. Kahramanmaraş'ın bağcılık tarihini ise Anadolu'daki bağcılık tarihinden ayrı tutulamayacağını göz önünde tutarak, Kahramanmaraş'ta müzelerde sergilenen tarihi kalıntılarda bulunan üzüm salkımı figürlerinin M.Ö 1000 yılına kadar gittiğini görmekteyiz.

Genel olarak Kahramanmaraş bağcılık açısından çok elverişli koşullara sahiptir. Yeterli yıllık yağış miktari , elverişli güneşlenme süresi ve etkili sıcaklık toplamı (ETS) değerlerini incelediğimizde iklim koşullarının bir çok üzüm çeşidi yetiştirmeye uygun olduğu görüyoruz.

Vejetasyon süresi İlkbahar'ın son ve Sonbahar ilk donları arasında kalan süreye denilmektedir. Kahramanmaraş için vejetasyon süresi incelendiğinde üzümün olgunlaşması, yeterli tat, ve aroma oluşabilmesi için oldukça yeterlidir.

Dünya'da üretilen üzümlerin işlenmesinde şaraplık üzüm %48 ile ilk sırada gelirken, ülkemiz için bu sofralık, kurutmalık ve şaraplık olarak sıralanır.

Kahramanmaraş her ne kadar üzüm üretimi bakımından Türkiye'nin ilk 10 ili arasında yer alsada, bunun ülkenin toplam üretimine oranı %2'yi geçmez. Üretilen üzümlerin tamamını sofralık ve kurutmalık üzümler oluşturur. Şaraplık üzüm üretimi ise 2010 yılından itibaren TUİK verilerine göre bulunmamaktadır.

Son dönemde bağ alanları ülkemizde azalırken, üzüm üretim miktarları artmaktadır. Bunun başlıca sebebleri gelişen sulama ve terbiye teknikleri ile artan dönüm başı verimdir. Ülkemiz için bağ alanlarının azalması ise sektörel problemler ve bağcılığa olan ilginin azalması olarak açıklanabilir. Ancak Avrupa'ya baktığımızda azalan bağ alanları, piyasada tüketilemeyen, ihtiyaç fazlası kalitesiz şarap üretimini azaltmak ve kaliteli nitelikli ürün üretimine odaklanmak için olduğunu söyleyebilirim.

Türkiye, üzüm üretiminde önemli bir ülke olmakla beraber, Kahramanmaraş dahil olmak üzere üretimdeki bu potansiyel doğru bir şekilde değerlendirilememektedir. Üreticilerin örgütlü olmaması, eğitim seviyesinin düşüklüğü, analiz ve araştırma yapılmadan üzüm çeşitlerinin bağ alanlarına bilinçsizce ekilmesi , üzümün pazarlanması aşamasındaki eksiklikler temel sebebler olup, bilimsel olarak bağcılık yapılamaması da büyük bir sorundur. Sektördeki bu sorunlar aşılırsa, şarap, üzüm suyu, pekmez gibi işlenmiş üzüm ürünlerine yönelik ihracat teşvik edilirse Kahramanmaraş'ta üzüm sektörünün gelişme potansiyeli olduğunu düşünüyorum.